Het Zuiderzeemuseum biedt bezoekers een bruisend openluchtmuseum, waar het publiek ervaart hoe de mensen vroeger rond de Zuiderzee leefden door zich onder te dompelen in hun vissersbestaan. De typische Zuiderzeecultuur zou razendsnel verdwijnen na de afsluiting van de Afsluitdijk in 1932, die het einde betekende van kleurige klederdrachten, vissersschepen, ambachten en tradities. Naar het voorbeeld van het Nederlands Openluchtmuseum werd een plan gemaakt om de Zuiderzeecultuur te behouden met een totaalconcept van schepen, water, grond, groen en gebouwen.

Meer dan honderdveertig historische gebouwen van rond de voormalige Zuiderzee vormen hier een compleet dorp: een kerk, een visrokerij, winkels, woonhuizen uit het voormalige Zuiderzeegebied en natuurlijk publiek toegankelijke authentieke schepen. De bezoeker kijkt mee bij de ambachtslieden, beleeft het dagelijkse leven van toen en kan genieten van de authentieke sfeer. Iedereen maakt spelenderwijs kennis met de (hand)vaardigheden van toen.

Het binnenmuseum is de schatkamer van de Zuiderzee: hier worden de verschillende collecties gepresenteerd met een hedendaagse insteek. Het museum toont hedendaagse designpresentaties geïnspireerd op wonen en werken van vroeger en moderne interpretaties van traditionele technieken, materialen en thema’s. Het binnenmuseum biedt met historie, fotografie, streekdrachten, design en een leerzame familietentoonstelling voor ieder wat wils.